November 2020 Cucuklirpagyarami, cucuklirtet ciuniullruit Ballot Measure No. 2-aq, aprumaluni “Alaska’s Better Elections Initiative.” Uum alerquutngurcuumalriim cimillrui State-am cucukliryaraa Nonpartisan Top Four (Cetaman cucukecetaalriit cucukumallret) cucukliqaraarutmun cucuklirpagyaraq-llu Ranked Choice Voting-amun. (Cucuklirypagsarami-llu tungliquurluki naaqutliluki cucuklirluteng).
Survirisuumauten cucuklircuutet tangrrutaitnek. Qanerkangqerkuvet wall’ apyutengqerkuvet, nallunaircetniarpekut. - tiffany.montemayor@alaska.gov. Cucuklirtet ilagautesqumaarput cucuklircuutem ayuqucirkaanek.
Cauga Ranked Choice Voting-aq?
Ranked Choice Voting-atgun cucuklirtet piyullermegteggun naaqutliciiqait tungliquutaciitgun cucuklircetaalriit.
Qayuwa Ranked Choice Voting-aq calitua?
Cucuklirsarani, cucuklirtet tungliquriciiqut naaqutetgun piyullermegteggun. Cucuklirtet cetamanek cucukecetaalrianek ciumurutellernek cucukliqaaraarutmun cucukiciqut cucuklircuutnun elliarkanek, wall’u-qaa cucuklirsukuneng write-in candidate-amek, piisuumaut ilakluku-llu cucukecetaalria tungliquurillermeggnun naaqutetgun. Avgem amllenranek cucukumakuni cucuklircetaalria anagkengciquq. Cucukecetaalriartailkan avgem amllenranek naaqeqaarraallratni, naaqenqigtaarturciqut atauciq cucukecetaalria quyinrurnatkaanun. Tuaten piciquq:
Qaillun naaqumaciqat cucuklillret Ciuqlikaacaarmi?
Kiingan cucuklilci ciuqliusqumaluku naaqeciiqait.
Qaillun cucuklillret naaqetuitki tungliqliit kinguqliit-llu?
Nangneqliq cucukecetaalria ciuqlia naaqerraarluki au͡gaumaciiquq cucuklirtem-llu tunglia cucukellra nugtarrluku ilaksagulluki cucukecetaalriit cucuklircuutmi. Una cucuklillret naaqenqigqurallrita piyaraa ayagturciquq, cucukecetaalria avgem amllenranek cucukestengnatkaanun. Cucuklirta ataucimek cucuklirarkangqerciquq naaqenqigtaqatki.
Atawaqalriaruuq-qaa tungliquurillrit amllernek cucukarkanek?
Ii-i, tungliquurillritgun cucukecetaalriit, piyukekngan cucukumayuumauq ciuqliusqumakekngan anagkengenrilengraan. Cucukecetaalriit tungliqurillrita cucukellren atuuciquq 2nd, 3rd, 4th, wall’u 5th-atnun cucukellerpet, cucukenqurraan au͡gaumangraan cikiumaluten cucukillerpet iliit anagnatkaanun.
Qayuwa cucuklircuuteka ceterciqsia Ranked Choice Voting-am cucuklirsaraani?
Cucuklirtet tungliquursuumait tamalkuita cucukecetaalriit (pivigkiurumaluku write-in candidate-arkaq) cucukliraqata aturluki imirarkat cucuklircuutmi cucuklilteng maniluki. Cucuklirtet tungliquurisuumaut amllernek wall’-u cucuklircetalrianek piyullermegteggun. Cucuklirtet tungliquurisuumilkuneng ilaitnek cucuklircetaalrianek, uitacuumait imirpeknaki.
Cucuklircuutem iqsulirnerani alngaumaciqut cucuklircetaalriit. Cucukecetaalriit-llu tallirpilirneratni naaqutet tungliquurarkat uitaluteng.
Ayuqucirtuun: Cucuklirki tungliquurluki cucukecetaalriit piyulten.
Qayuwa cucuklirisuumasia write-in candidate-amek?
Cucuklircuutmi cucukekngan uitanrilkan, alngautniaran taum atra “write-in-am” cetrani, imirluku-llu peksurngalnguq tungliquutacirkaacetun.
Cucuklitulimun cat alarcailkutnguat imillranun cucuklircuutem cucuklirpagsarami?
Qec’karisaqunak cipluku malrugnek tungliquurararkagnek. Tuatnakuvet, kiingan tungliquurluteng pillret taum ciungani naaqumaciqut.
Cucukecetaalriit ayuqluki tungliquursaqunaki. Tungliquurkuvki ayuqluki, “over-vote”-auciquq “inactive ballot”-aurrluni-llu naliqutciitnaqciqngan tunllerkaa kitumun cucukecetaalriamun.
Cucukecetaalria tungliquursaqunaku. Cucukekngan tunglilinqigtaaquvgu, waten 1st, 2nd, 3rd, 4th, “tunglilinqigtaarsaqunaku” kiingan-llu quyinqurraq tunglilillren cucukecetaalriamun naaqumaciquq. Tungliqurilleq cucukecetaalriamek ataucirquunrilngurmek atawaqautngunrituq cucukecetaalriamun ayuqluni-llu imiumanrilngurtun kinguqliitnun tungliquurararkanun.
Ataucirrarmek-qaa cali cucukecetaalriamek cucuklirsuumaunga?
Ii-i. Cucuklirisukuvet ciuqliusqumakekngavnek kiingan cucuklirsuumauten. Tau͡gken, tungliquurikuvet allanek cucukecetaalrianek cakanircesngaunaku ciuqliusqumakekngan.
Tungliqluki-qaa pikuma allanek cucukecetaalrianek, cimirciqaa-qaa ciuqliusqumakekngaqa?
Qang’a. Kiingan ciuqliusqumakekngan naaqumaciquq naaqerraallratnun. Tua-i-llu 2nd, 3rd, 4th allat-llu cucukelten naaqeciiqait kiingan ciuqliusqumakekngan cucukecetaalria anagkengenrilkan.
Cucuklirpagsarami-qaa tamalkuita cucukecetaalriit tungliquurarkauganka?
Qang’a. Piyullerpetun tungliquurisugngauten amllernek wall’ qavcinek cucukecetaalrianek. Tungliquurisunrilkuvgu iliit cucukecetaalriit, uitatniaran imirvian column-aa. Ayuqellrianek tungliquuriyaqunak qavcinun cucukecetaalrianun wall’ tamalkuitnek tungliquurtessluku atauciq cucukecetaalria.
Tungliquurikuuma cetamanek cucukecetaalrianek, cucuklillruunga-qaa cetamarqunek?
Qang’a. Ataucirqumek cucuklillren naaqumaciquq. Cucuklillren naaqumaciquq cucukenqegcaarallerpenun au͡gaumanrilngurmun. Cucukenqegcaarallren au͡gaumallinikan, cucukenqegcaarallerpet tunglianun naaqumaciquq.
Cam naaqenqigtaarceciiqaki cucuklilriit?
Cucukecetalriatailkan avgem amllenranek anagkengllermek naaqeraarcelluki cucuklircuutet naaqenqigciiqait.
Qayuwa piciqat pitakekuurqata naaqillratni? Naliat cucukecetaalria ciumuruciiqa? Naliat cucukecetaalria ciumuruciiqa?
Pitatekuuralriartangqerkan cucukecetaalriignek ikgenqurnek cucukesciullregnek, Alaska-m alerquutiini qanrumauq anagtassiircetarkaulukek “by lot”-akun naliik cucukecetaalriik au͡gallerkaagnek cali naliik ciutmurutarkaullranun kinguatnun naaqellerkait. “By lot”-aq kanginqertuq cucukliryaraliurtet atanrat flip a coin-arluni naliak-llu draw straw-rluni. Ayuqeciquq-llu taukuk nangenrak cucukecetaalriik pitatellgutkekagnek.
Qayuwa ayuqeciiqa cucuklirpagsaram atakuani taqkata?
Naaqeqarrallrit cucuklirpagsaram atakuani qanrutekciqait kiingan cucuklirtet ciuqliusqumakekngait. Ciungani cucuklirsarallermegcetun tamarmeng naaqeqarraallrit piciurngaitut State Review Board-am piciutassiirnatkaanun cucuklirsaraq cali-llu naaqumanatkaatnun tamalkuita absentee cali questioned vote-ait.
Qaku nani-llu naaqiciqat?
Naaqengellrit ayagnirciqut 15-at erenret cucuklillrem kinguani. Juneau-mi atanrem caliviani naaqeciiqait.
Qaku unaksugngasia Ranked Choice Voting-at cucuklillrata naaqellrit?
Piciutassiirumanrilnguut naaqeqarraallrit Ranked Choice-am cucuklirsaraani nallunairumaciqut tamalkuita absentee-t questioned-aarumalriit-llu cucuklircuutet naaqerraarcelluki, state-am alerquutiini qanrumauq 15-at erenret kinguatni Cucuklirraarcelluki. Naaqellrit piciurgaitut State Review Board-am piciutassiirnatkaanun cucuklirsaraq.
Qayuwa nallunrirciqsia qangvaq ciin-llu ciuqliusqumalqa au͡gaumallranek?
Ilakluku nallunairillritni division-am website-aani, naaqellrit-ggun manimaciquq cucukecetaalria anagkenglleq, nallunairutet paivngaciiqut maniluki qavcinek cucukliumallruciitnek cucukecetaalriit tamalkuita ciutmurutaqatki.
Cat calistait cucuklirnaqetuat Ranked Choice Voting-aq aturluku?
Alerqutngurcugmalriim ilakai atanerkaq/ataneruarkaq, U.S. Senator-aq, U.S. Representative-aq, Governor/Lieutenant Governor-aq, tamalkuita-llu state representative-at state senator-at-llu.
Ranked Choice Voting-arkun-qaa cucuklirciqukut cuqcistenek alerqutngurcugmalrianek-llu?
Qang’a. Tamalkurmeng cuqcistengurtenqigculriit alerqutngurcugmalriit-llu cucuklirciqait piyaramegcetun angerluki wall’u-qaa qang’aarluki.
Qaku cucuklirciqat Ranked Choice Voting-aq aturluku?
November 8, 2022 Cucuklirpagsarami.
Ukut-qaa nallunritarkat paivngaciqut allat qanersaraitgun?
Ii-i. Nallunritarkat elicautekait-llu mumigcimaciqut paivngaluteng-llu division-am website-aani. Cucuklirtet nallunrirceciiqaput mumigcimarikata.
Kia-llu cali atulartau Ranked Choice Voting-aq?
Akimiaq malrugnek cipluku U.S.-am nunarpautaini ilakluki San Francisco, Santa Fe, Minneapolis-aq-llu atutuut Ranked Choice Voting-amek, Maine-am-llu atutuluku tamalkuitnun federal-at cucuklirsaraitnun. Academy Awards-at-llu atutuit.
Assinrulriarunrituq elitengnaqelqa naaqellritgun FAQ-at. Allanek-qa elicarcuutetangqerciquq?
Ii-i. Division-aq paivciciquq elicacuutekaitnek cucukliqarrarpailgata cucuklirpagpailgata-llu upingallerkait cucuklirtet pitekluku mat’umun nutaramun cucuklirsaramun. Man’a cucuklirtet elicarcuutekait mumigcimalrianek paivcistet-llu, ayagnillerkaa May 2021-am kiturarkauvkenaku, ilangqerciquq ukunek: video-nek, live chat-anek, elicarilrianek, naaqerkanek, graphic-anek, cucukliruarcuutnek, tv/radio/internet-ani naaqerkanek, mumigcimalrianek ikayutekanek, elicarcuutnek, unaksunarqellrianek-llu ikayuutekaitnek cucuklitulitikasurnarqellriit.
Cauga Nonpartisan Top Four cucukliqaraarsaraq? (Political Party-tgun apertuumavkenateng Cetaman cucukecetaalriit cucukumallret)
Ataucirrauciquq cucuklircuun, allakaumavkenateng political party-tgun tamarmeng-llu cucukecetaalriit alngaucimaluteng. Ataucimek cucuklircetaalriamek cucuklirciqut, political party-t naliitnun ilagautellrat nagutekevkenaku.
Cetaman cucuklircetaalriit amllenritgun cucukumallret cucukliryagsarami alngausngaarkauluteng.
Cucukecetalriit political party-nun ilagausngaciit alngaucimanrirciqut cucukliqarraarutmi.
Cetaman nurrluku cucukecetaalriartangqerraqan qaillun piarkaugat?
Tamarmeng cucukecetaalriit egmiuciiqait cucuklirpagsaramun.
Qaku Nonpartisan Top Four cucuklirsaraq atursaurciiqatgu?
Cucukliqaarraarsarami August 16, 2022-ami.
Naliitnun-qa political party-nun ilagausngallma qaillun cucuklirsuumalqa cakaniutekciqaa?
Qang’a. Tamarmeng cucukecetaalriit alngaucimaciqut cucuklircuutmi cucuklitulit-llu cucukiyuumaluteng kemsukekmeggnek naliitnun political party-nun ilagausngang’ermeng.
Kina cucukliqaarraarutmi cucuklircetaaryuumaa?
Cucuklirsuumalriim nall’arcimakuniki pinarqutai AS 15.25.030(a) cucukecetaalriarusugluni-llu cucukliqaarraarutmi imirisuumauq cucukecetaalriit kalikaitnek. Cucukliqaarraarutmi cucukecetaalriit ilagaucimanrilengermeng political party-ni wall’u-qaa political group-ani cucukecetaarsuumaut.
Qayuwa-mi piarkauga cucuklircetaararkaq kiturillrukuni imirillerkam ernerkiuraa?
Ilagautescigaciiquq cucukliqaarraarutmi tau͡gaam imirisuumauq write-in candidate-auyugluni cucuklirpagsaram cucuklircuutiini.
Cucukecetaalria-qaa ilagausnganrilnguq political party-ni cucukecetaarsuumauq kaigan aturluku cucuklirpagsaraami?
Qang’a. Nutarami alerquutmi, cucukecetaalriit aturnanrirciqait kaigan cucukecetaarsukuneng cucuklirpagsaraami. Cucukecetaalria cucukliqarraarutem cucuklircuutiini alngaucimanrilkuni wall’u-qaa ciumuruceteksailkuni cucuklirpagsaramun, write-in candidate-auluni cucukecetaarsuumauq, alngallrukuniki cucukecetaalriarusugluni tallimani ernerni cucuklirpagpailgata.
Cucukliqaarraarusutmi-qaa imirisulriit cucukecetaalriarusugluteng amllertacingqertut?
Qang’a
Cali-qa allakaumaciiqut alerquutngurcugmalriit cucukliqaarraarutem cucuklirrsuutiini?
Qang’a. Allakaumanrilnguut political party-tgun cucukliqaarraarutmi, alerquutngurcugmalriit allakaita cucuklircuutengqernaqngaitut.